
در این مقاله از مجله تاسیسات کار قصد داریم شما را با یکی از مشکلات رایج موتورخانه ها یعنی نشتی و سوراخ شدن دیگ شوفاژ آشنا کنیم. اگر دیگ شوفاژ خانه یا ساختمان شما دچار مشکل شده است و می خواهید علت، روش های تعمیر و پیشگیری از آن را بدانید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
دیگ شوفاژ یا دیگ موتورخانه چیست؟
دیگ شوفاژ، بخشی کلیدی از موتورخانه است که نقش مهمی در تأمین گرمای ساختمان دارد. این دیگ ها به عنوان مخزن تحت فشار عمل می کنند و آب را گرم می کنند تا از طریق رادیاتورها، سیستم لوله کشی آب گرم یا حتی استخر، گرما منتقل شود.
با توجه به تماس مداوم دیگ با حرارت بالا، سوراخ شدن یا نشتی دیگ شوفاژ یکی از مشکلات رایج محسوب می شود. تشخیص سریع علت نشتی و اقدام به تعمیر یا تعویض دیگ چدنی یا فولادی، از آسیب بیشتر به سایر اجزا جلوگیری می کند.
روش های رفع نشتی دیگ شوفاژ
دیگ چدنی
دیگ های چدنی از چندین پره تشکیل شده اند و خرابی یکی از پره ها می تواند عملکرد کل سیستم را مختل کند. معمول ترین روش تعمیر شامل موارد زیر است:
- باز کردن دیگ
- تعویض پره های آسیب دیده
- مونتاژ دوباره با استفاده از آچار دیگ جمع کن
نکته کاربردی: حتی خرابی کوچک یکی از پره ها باید جدی گرفته شود، زیرا می تواند باعث کاهش راندمان سیستم شود.
دیگ فولادی
در دیگ های فولادی، حرارت از طریق لوله ها به آب منتقل می شود. خرابی لوله ها یا جداره ها رایج است و برای رفع نشتی باید لوله های فرسوده تعویض شوند.
در صورت محدودیت مالی، می توان از روش جایگذاری لوله کوچک تر استفاده کرد، اما این روش ظرفیت دیگ را کاهش می دهد و پیشنهاد نمی شود.
دلایل متداول نشتی و سوراخ شدن دیگ شوفاژ
- نشتی آب از زیر دیگ شوفاژ
- خوردگی لوله های مسی
- نصب نادرست لوله ها در صورت جدید بودن سیستم
- فشار زیاد یا حجم بیش از حد آب
- افزایش فشار باعث تخریب جداره ها و سوراخ شدن دیگ می شود
- نصب فشارسنج و بررسی عملکرد شیر آزادکننده فشار ضروری است
- خوردگی و سایش کلی سیستم
- رسوب و ناخالصی آب باعث خوردگی پره ها و لوله ها می شود
- در صورت گسترده بودن خوردگی، تعویض دیگ لازم است
- نشتی یا خرابی مبدل حرارتی
- قطعه ای گران قیمت که در صورت سوراخ شدن باید تعویض شود
- صدای زیاد رادیاتور می تواند نشانه خرابی باشد
- تنظیم نامناسب دما و کیفیت پایین آب
- رسوب زیاد و شوک حرارتی باعث ترک خوردن و سوراخ شدن دیگ می شود
- کندان محصولات احتراق
- تولید مواد اسیدی در اثر سرد شدن گازها، موجب خوردگی پره ها می شود
- گرمای زیاد پره ها می تواند به فرسودگی سریع دیگ منجر شود
- یخ زدگی دیگ شوفاژ
- دمای زیر ۴ درجه سانتی گراد باعث انقباض دیگ و نشتی می شود
- پیشگیری: استفاده از آنتی یخ، عایق بندی لوله ها و منبع انبساط باز
- انفجار در محفظه احتراق دیگ چدنی
- جمع شدن سوخت و جرقه کوچک باعث انفجار و آسیب به پره ها می شود
علائم خرابی دیگ شوفاژ
- جریان آب از زیر دیگ
- خروج بخار از دودکش
- مشاهده رطوبت یا زنگ زدگی در مسیر دودکش
- صدای غیرعادی موتورخانه
جدول مقایسه دلایل نشتی دیگ
| دلیل | علائم | روش پیشگیری/رفع |
|---|---|---|
| نشت آب از زیر دیگ | آب در کف موتورخانه | بررسی لوله ها، نصب صحیح |
| فشار زیاد آب | سوراخ شدن دیگ، آب خروجی از شیر آزادکننده | نصب فشارسنج، تنظیم فشار |
| خوردگی سیستم | خوردگی و سوراخ شدن پره ها | بررسی و تعویض دیگ در صورت گسترده بودن |
| خرابی مبدل حرارتی | صدای زیاد رادیاتور | تعویض مبدل |
| تنظیم نامناسب دما و کیفیت آب | ترک و خوردگی دیگ | استفاده از آب با کیفیت و کنترل دما |
| کندان محصولات احتراق | خوردگی پره ها و دیگ | عایق بندی و تهویه مناسب |
| یخ زدگی دیگ | انقباض و ترک پره ها | استفاده از آنتی یخ و عایق بندی |
| انفجار محفظه احتراق | آسیب به پره ها | تعمیر و رعایت نکات ایمنی |
نکات کاربردی برای نگهداری دیگ شوفاژ
- نصب فشارسنج برای کنترل فشار دیگ
- استفاده از آب با کیفیت و تصفیه شده
- سرویس دوره ای مبدل حرارتی و پره ها
- عایق بندی لوله ها و استفاده از آنتی یخ در فصل سرما
- بررسی نشانه های خوردگی و ترک به صورت ماهانه
جمع بندی
نشتی و سوراخ شدن دیگ شوفاژ می تواند به عملکرد کل موتورخانه آسیب برساند. تشخیص سریع علت، تعمیر به موقع یا در صورت نیاز تعویض قطعات، از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری می کند. رعایت نکات ایمنی و نگهداری مناسب، طول عمر دیگ شوفاژ را افزایش می دهد.
در صورت نیاز به خدمات حرفه ای برای رفع نشتی یا تعمیر دیگ شوفاژ، می توانید با تیم متخصص آچاره تماس بگیرید و از سرویس سریع و مطمئن آن بهره مند شوید.
سوالات متداول
۱. علت نشت دیگ چدنی موتورخانه چیست؟
نشتی دیگ می تواند به دلیل خوردگی، فشار زیاد، کیفیت پایین آب، یخ زدگی یا خرابی مبدل حرارتی باشد.
۲. علائم نشتی دیگ شوفاژ چیست؟
جریان آب از زیر دیگ، رطوبت و زنگ زدگی در مسیر دودکش، صدای غیرعادی و خروج بخار از دودکش.
۳. چگونه از سوراخ شدن دیگ شوفاژ پیشگیری کنیم؟
کنترل فشار، استفاده از آب با کیفیت، سرویس دوره ای، عایق بندی لوله ها و نصب آنتی یخ.




























