
در این مقاله از مجله تاسیسات کار قصد داریم به یکی از سیستم های پرکاربرد و محبوب در حوزه تهویه مطبوع یعنی داکت اسپلیت بپردازیم. اگر شما یک تکنسین، مهندس تاسیسات، معمار یا علاقه مند به سیستم های سرمایشی هستید، این راهنمای تخصصی و جامع به شما کمک می کند تا به خوبی با داکت اسپلیت آشنا شوید، مزایا و معایب آن را بشناسید و بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید.
داکت اسپلیت چیست؟
داکت اسپلیت (Duct Split) نوعی سیستم تهویه مطبوع است که از دو بخش اصلی داخلی و خارجی تشکیل شده و هوای مطبوع را از طریق کانال های هوایی (داکت) به فضاهای مختلف منتقل می کند. برخلاف اسپلیت معمولی که هوای خنک یا گرم را مستقیماً به محیط وارد می کند، داکت اسپلیت هوای تهویه شده را از طریق شبکه کانال ها به اتاق ها هدایت می نماید.
اجزای اصلی داکت اسپلیت
- کندانسور یا یونیت خارجی: که در فضای باز نصب می شود و مسئول دفع گرمای گرفته شده از فضای داخلی است.
- هواساز یا یونیت داخلی: در داخل ساختمان قرار گرفته و هوای سرد یا گرم را تولید می کند.
- کانال های هوایی (داکت): هوای تهویه شده را به اتاق ها منتقل می کنند.
- تجهیزات جانبی: مانند ترموستات، دمپرها، فیلترهای هوا و غیره.
تفاوت داکت اسپلیت با اسپلیت معمولی و کولر گازی
| ویژگی | داکت اسپلیت | اسپلیت معمولی | کولر گازی پرتابل |
|---|---|---|---|
| نحوه انتقال هوا | از طریق کانال (داکت) | مستقیم به محیط | قابل حمل و بدون کانال |
| مناسب برای | ساختمان های بزرگ و چند اتاق | اتاق یا فضای کوچک | فضاهای کوچک و موقت |
| نصب و نگهداری | پیچیده تر و هزینه بر | ساده تر | بسیار ساده |
| توزیع هوای یکنواخت | بله | محدود به محل نصب | ندارد |
| زیبایی و پنهان بودن دستگاه | بیشتر پنهان و زیبا | یونیت داخلی قابل مشاهده | دستگاه بزرگ و قابل مشاهده |
مزایای استفاده از داکت اسپلیت
بهره وری انرژی بالا
داکت اسپلیت ها به دلیل استفاده از تکنولوژی اینورتر و سیستم کانال کشی بهینه، مصرف انرژی کمتری نسبت به سیستم های مشابه دارند.
توزیع هوای یکنواخت و گسترده
قابلیت پخش هوا به صورت یکنواخت در چندین اتاق یا فضای بزرگ بدون نیاز به دستگاه جداگانه برای هر فضا.
زیبایی ظاهری و کم صدا بودن
یونیت داخلی معمولاً در سقف کاذب یا مکان های پنهان نصب می شود و صدای کمی تولید می کند.
کنترل دمای دقیق
امکان تنظیم دمای هر فضا به صورت مستقل از طریق دمپرهای مجزا و ترموستات های جداگانه.
معایب داکت اسپلیت
- هزینه نصب اولیه بالا به دلیل نیاز به کانال کشی و طراحی سیستم.
- نیاز به فضای مناسب برای نصب یونیت داخلی و کانال ها.
- در صورت نشت هوا از کانال ها، راندمان سیستم کاهش می یابد.
- نگهداری و تمیزکاری کانال ها به صورت دوره ای لازم است.

همان طور که در سایت Energy Star آورده شده:
“Ducted split systems provide effective zoned heating and cooling, reduce energy losses associated with ductwork, and offer flexibility in installation.”
ترجمه فارسی:
«سیستم های داکت اسپلیت، گرمایش و سرمایش منطقه ای مؤثر را ارائه می دهند، تلفات انرژی مرتبط با کانال کشی را کاهش می دهند و انعطاف پذیری بالایی در نصب دارند.»
مقایسه انواع داکت اسپلیت های رایج
| مدل | ظرفیت سرمایش (BTU) | محدوده مناسب برای متراژ (متر مربع) | مصرف برق (وات) | متوسط قیمت (تومان) |
|---|---|---|---|---|
| داکت اسپلیت اینورتر | ۱۸۰۰۰ – ۳۶۰۰۰ | ۵۰ – ۱۲۰ | ۱۲۰۰ – ۲۵۰۰ | ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۷۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| داکت اسپلیت معمولی | ۱۸۰۰۰ – ۳۰۰۰۰ | ۴۰ – ۱۰۰ | ۱۴۰۰ – ۲۷۰۰ | ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| داکت اسپلیت کم مصرف | ۱۲۰۰۰ – ۲۴۰۰۰ | ۳۰ – ۸۰ | ۱۰۰۰ – ۲۰۰۰ | ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۶۵,۰۰۰,۰۰۰ |
ترفندهای نصب و نگهداری داکت اسپلیت
- طراحی اصولی کانال ها: از جنس مرغوب و با کمترین طول و خمیدگی برای کاهش افت فشار هوا استفاده شود.
- ایزولاسیون مناسب کانال ها: برای جلوگیری از اتلاف انرژی و کند شدن عملکرد سیستم.
- نصب ترموستات های جداگانه: برای هر منطقه یا اتاق جهت کنترل دقیق تر دما.
- بازرسی و تمیزکاری دوره ای: فیلترها و کانال ها به صورت منظم نظافت شوند.
- کنترل رطوبت: در فضاهای مرطوب از تجهیزات ضد رطوبت یا رطوبت گیر استفاده شود.
اشتباهات در استفاده از داکت اسپلیت
- انتخاب ظرفیت نامناسب بر اساس متراژ واقعی و نیاز سرمایشی/گرمایشی
- طراحی کانال کشی نادرست که منجر به افت فشار و توزیع نامناسب هوا می شود
- نصب یونیت داخلی در مکان های دارای جریان هوای نامناسب
- عدم توجه به نگهداری دوره ای و تعویض به موقع فیلترها
تجربه در پروژه های داکت اسپلیت
در پروژه ای مسکونی در شمال تهران، با نصب داکت اسپلیت اینورتر به ظرفیت ۲۴۰۰۰ BTU و طراحی صحیح کانال ها، توانستیم مصرف انرژی را تا ۲۰ درصد کاهش داده و رضایت ساکنان را جلب کنیم. نکته کلیدی در این پروژه، استفاده از دمپرهای قابل تنظیم در هر اتاق بود که امکان کنترل دمای جداگانه را فراهم کرد.
جمع بندی
داکت اسپلیت ها گزینه ای مناسب برای کسانی هستند که به دنبال سیستم تهویه مطبوع با توزیع یکنواخت هوا، مصرف انرژی بهینه و ظاهر مرتب دستگاه ها هستند. اما برای بهره مندی کامل از مزایا، باید به طراحی، نصب و نگهداری اصولی توجه ویژه داشت.
سوالات متداول
داکت اسپلیت بهتر است یا اسپلیت معمولی؟
برای فضاهای بزرگ یا چند اتاق، داکت اسپلیت به دلیل کانال کشی و توزیع هوا مناسب تر است، اما برای یک یا دو اتاق، اسپلیت معمولی اقتصادی تر است.
هزینه نصب داکت اسپلیت چقدر است؟
بسته به ظرفیت سیستم و میزان کانال کشی، بین ۱۵ تا ۴۰ میلیون تومان متغیر است.
داکت اسپلیت چقدر انرژی مصرف می کند؟
مدل های اینورتر مصرف بهینه تری دارند و در مقایسه با سیستم های قدیمی تر، تا ۳۰ درصد انرژی کمتری مصرف می کنند.
آیا داکت اسپلیت نیاز به فضای زیادی دارد؟
یونیت داخلی معمولاً در سقف کاذب نصب می شود، اما به فضای کافی برای نصب کانال ها و تجهیزات جانبی نیاز است.
اگر سوال یا نیاز به مشاوره تخصصی درباره داکت اسپلیت دارید، تیم مجله تاسیسات کار آماده پاسخگویی به شما است.




























