آموزش تست ترموستات کولر گازی به زبان ساده

در مجله تاسیسات کار همواره بر اهمیت نگهداری و بررسی منظم تجهیزات تهویه مطبوع تأکید داریم. یکی از بخش های مهم کولر گازی، ترموستات آن است که وظیفه تنظیم دما و کنترل جریان برق کمپرسور را بر عهده دارد. مشکلات ترموستات می تواند عملکرد کولر را مختل کند و مصرف انرژی را افزایش دهد، اما با تست ترموستات کولر گازی می توان علت مشکل را شناسایی و اقدامات لازم برای تعمیر یا تعویض آن را انجام داد.

ترموستات کولر گازی چیست؟

ترموستات یکی از قطعات حیاتی کولر گازی است که جریان برق کمپرسور را قطع و وصل می کند تا دمای محیط در حد مطلوب باقی بماند. زمانی که دمای محیط افزایش یابد، ترموستات برق کمپرسور را وصل می کند تا هوا خنک شود و پس از رسیدن به دمای مطلوب، جریان برق قطع می شود تا مصرف انرژی بهینه باقی بماند.

انواع ترموستات کولر گازی

۱. ترموستات مکانیکی

این ترموستات بر اساس اصل انبساط مایعات عمل می کند و به ترموستات مویین نیز معروف است.

• اجزاء: سنسور، لوله مویین، دیافراگم
• نحوه عملکرد: افزایش دما باعث انتقال مایع از لوله مویین به دیافراگم می شود و کلید فنری جریان برق کمپرسور را قطع یا وصل می کند.

۲. ترموستات الکترونیکی

این نوع ترموستات اطلاعات دما را از سنسور دریافت و به وسیله جریان الکتریکی، دستور قطع و وصل برق را به رله مینیاتوری ارسال می کند.

نحوه عملکرد ترموستات کولر گازی

ترموستات با دریافت دمای محیط، جریان برق کمپرسور را کنترل می کند:

1. دمای محیط با عدد تنظیم شده مقایسه می شود
2. در صورت اختلاف، کمپرسور روشن یا خاموش می شود
3. این چرخه باعث حفظ دمای مطلوب و مصرف بهینه انرژی می گردد

محل قرارگیری ترموستات

برای عملکرد بهینه کولر، ترموستات باید در مکان مناسب نصب شود:

• دور از تابش مستقیم خورشید
• دور از جریان هوای در و پنجره
• در ارتفاع مناسب و محل دسترسی آسان برای تنظیمات

علائم خرابی ترموستات کولر گازی

• سنسور دما از کار افتاده و دمای محیط به درستی نمایش داده نمی شود
• کولر به صورت یکسره کار می کند و جریان برق کمپرسور قطع نمی شود
• دمای محیط بیش از حد سرد یا گرم می شود که باعث آسیب به کمپرسور می شود

روش ساده برای تشخیص:
پیچ تنظیم ترموستات را خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید. اگر کولر خاموش نشود، احتمال خرابی ترموستات وجود دارد.

نحوه تست ترموستات کولر گازی

ابزار مورد نیاز

• اهم متر
• یخ خرد شده
• ترموستات

مراحل تست

1. لوله مویین ترموستات را از نظر بریدگی یا شکستگی بررسی کنید
2. ترموستات را خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید
3. سیم های اهم متر را به فیش ترموستات وصل کنید؛ منحرف شدن عقربه نشان از وصل بودن دارد
4. بالب ترموستات را داخل ظرف یخ قرار دهید؛ در صورت سالم بودن، جریان قطع می شود
5. ترموستات را دوباره در جهت عقربه های ساعت بچرخانید؛ عقربه های اهم متر مجدداً منحرف خواهند شد

نکته: این روش برای ترموستات های بالای صفر مناسب است. ترموستات های زیر صفر باید با اواپراتور دستگاه تبرید زیر صفر تست شوند.

تنظیم ترموستات اسپلیت

ترموستات دارای نقطه تنظیم و تفاضل (Differential) است:

• با رسیدن دما به نقطه وصل، کمپرسور روشن می شود
• با رسیدن دما به نقطه قطع، کمپرسور خاموش می شود

مثال:

• نقطه تنظیم: ۲۵°C
• تفاضل: ۲°C
• کولر در ۲۷°C روشن و در ۲۳°C خاموش می شود
• اگر تفاضل کمتر باشد، کمپرسور بیشتر روشن و خاموش می شود و عمر آن کاهش می یابد

جمع بندی

ترموستات کولر گازی قطعه ای حیاتی است که دما و عملکرد کمپرسور را کنترل می کند. تست منظم آن با ابزار ساده می تواند از مشکلات جدی مانند کارکرد یکسره کولر و آسیب به کمپرسور جلوگیری کند. در صورت بروز مشکل فنی یا خرابی ترموستات، بهتر است از تکنسین های مجرب کمک بگیرید تا از آسیب بیشتر به دستگاه جلوگیری شود.

سوالات متداول

۱. چرا کولر گازی یکسره کار می کند؟

این مشکل معمولاً ناشی از خرابی ترموستات یا سنسور دما است.

۲. چگونه می توان ترموستات را تست کرد؟

با اهم متر و روش قراردادن بالب ترموستات در یخ می توان عملکرد آن را بررسی کرد.

۳. تفاوت ترموستات مکانیکی و الکترونیکی چیست؟

ترموستات مکانیکی ساده و قابل اطمینان است، اما دقت کمتری دارد؛ ترموستات الکترونیکی دقیق تر و سریع تر عمل می کند اما پیچیده تر است.

۴. آیا می توان ترموستات خراب را خودم تعمیر کنم؟

خرابی های ساده مانند تنظیم مجدد قابل حل است، اما برای آسیب های جدی به سنسور یا مدار، باید از متخصص کمک گرفت.